Eksperymenty są również stosowane w naukach społecznych, ale z ograniczeniami etycznymi. Na przykład, sztuczne tworzenie ubóstwa jest zabronione. Dlatego stosuje się eksperymenty naturalne lub testy terenowe.
Nowoczesne technologie poszerzają granice eksperymentów: kriomikroskopia elektronowa pozwala nam „widzieć” cząsteczki, a symulatory kwantowe symulują stany materii niedostępne w rzeczywistości.
Jednak eksperymentowanie nie zawsze jest możliwe. W astronomii czy paleontologii naukowcy opierają się na obserwacji, ale starają się wyciągnąć z niej maksimum, stosując metody statystyczne i modelowania.
Ważne jest, aby zrozumieć: eksperyment nie jest celem samym w sobie, lecz narzędziem. Służy teorii, weryfikuje jej przewidywania, a czasem je obala, torując drogę nowym paradygmatom.
Od spadających sfer Galileusza po zderzacz CERN, eksperymentowanie pozostaje siłą napędową nauki. Zamienia domysły w wiedzę, a marzenia w technologie.
Reklama