Innym powodem jest mała liczebność próby. W małych badaniach losowe zmienne mogą być efektem ubocznym. Dotyczy to szczególnie neuronauki i badań klinicznych nad rzadkimi chorobami.
Społeczność naukowa aktywnie reaguje na ten problem. Pojawiły się inicjatywy takie jak Registered Reports – forma publikacji, w której hipoteza i metody są recenzowane przed przeprowadzeniem eksperymentu. Zmniejsza to stronniczość.
Otwarta nauka odgrywa również coraz większą rolę: publikowanie surowych danych, kodów analitycznych i protokołów eksperymentalnych. Platformy takie jak OSF (Open Science Framework) umożliwiają udostępnianie materiałów przed publikacją artykułu.
Wiele czasopism wymaga obecnie szczegółowych metod i oświadczeń dotyczących dostępności danych. Niektóre publikują nawet „negatywne wyniki” – przypadki, w których hipoteza nie została potwierdzona. Jest to ważne dla uzyskania obiektywnego obrazu.
Edukacja również się zmienia: studenci uczą się krytycznej oceny statystyk, planowania eksperymentów z uwzględnieniem mocy testu i unikania błędów poznawczych.
Reprodukowalność to nie tylko szczegół techniczny, ale nakaz etyczny. Leki, technologie i strategie opierają się na wynikach naukowych. Błędy mogą kosztować życie.
Ostatecznie kryzys powtarzalności nie jest oznaką upadku nauki, lecz raczej świadectwem jej dojrzałości. Nauka sama się koryguje. Rozpoznanie problemów to pierwszy krok do poprawy jakości wiedzy.
Reklama